Khấu trừ thuế là một trong hai phương pháp chính để tính thuế GTGT. Phương pháp này được các doanh nghiệp ưu tiên lựa chọn do cho phép khấu trừ số thuế GTGT đầu vào phát sinh từ việc mua hàng hóa, dịch vụ, máy móc và nguyên vật liệu,… Trong bài viết này, Kế Toán Phía Nam sẽ hướng dẫn chi tiết về đối tượng áp dụng, cách tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ kèm thêm các ví dụ minh họa cụ thể.

Khấu trừ thuế là gì?
Phương pháp khấu trừ thuế là cơ chế xác định nghĩa vụ thuế giá trị gia tăng (GTGT) phải nộp vào ngân sách nhà nước. Theo đó, số thuế GTGT phải nộp được tính bằng cách lấy tổng số thuế GTGT đầu ra phát sinh trong kỳ trừ đi tổng số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ.
Khi một doanh nghiệp mua hàng hóa, sản phẩm, doanh nghiệp đó sẽ phải chịu thuế GTGT (hay thuế VAT) đầu vào áp dụng cho loại hàng hóa, sản phẩm tương ứng. Ngược lại, khi doanh nghiệp bán hàng hóa, sản phẩm cho người mua, người mua sẽ phải chịu thuế VAT đầu ra được tính dựa trên giá trị của hàng hóa hoặc sản phẩm đó.
Các đối tượng tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ
Căn cứ theo khoản 2 Điều 11 của Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15, đối tượng áp dụng tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ là các cơ sở kinh doanh đáp ứng đầy đủ các quy định về chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ theo quy định của pháp luật bao gồm:

- Các cơ sở kinh doanh có tổng doanh thu hàng năm từ hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ từ 01 tỷ đồng trở lên, trừ cá nhân, hộ sản xuất kinh doanh.
- Cơ sở kinh doanh tự nguyện tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, trừ cá nhân, hộ sản xuất kinh doanh.
- Các cá nhân, tổ chức nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ phục vụ cho các hoạt động tìm kiếm, thăm dò, phát triển mỏ dầu khí và khai thác dầu khí do bên Việt Nam kê khai, khấu trừ và nộp thay số thuế phải trả.
➤ Xem thêm : Danh mục 26 loại hàng hóa, dịch vụ không chịu thuế GTGT
Cách tính thuế GTGT phải nộp theo phương pháp khấu trừ thuế
Số thuế GTGT phải nộp = Tổng số thuế GTGT đầu ra – Tổng số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ.
Trong đó :
- Số thuế GTGT đầu ra = Tổng số thuế GTGT của toàn bộ hàng hóa, dịch vụ bán ra được ghi trên hóa đơn GTGT.
- Thuế GTGT trên hóa đơn = Giá tính thuế của hàng hóa, dịch vụ bán ra x Thuế suất thuế GTGT.
- Đối với các loại hóa đơn đã bao gồm thuế GTGT như vé cước vận tải, vé xổ số kiến thiết, tem,… thì giá chưa tính thuế GTGT = Giá thanh toán / (1 + Thuế suất thuế GTGT (%)).
➤ Xem thêm : Các mức thuế suất thuế GTGT đang được áp dụng

Theo công thức trên thì :
- Nếu số thuế GTGT phải nộp lớn hơn 0 tức thuế GTGT đầu ra lớn hơn thuế GTGT đầu vào thì doanh nghiệp phải nộp thuế. Tuy nhiên, nghĩa vụ nộp thuế còn phụ thuộc vào số thuế GTGT được khấu trừ từ các kỳ trước chuyển sang.
- Nếu số thuế GTGT phải nộp nhỏ hơn 0 tức thuế GTGT đầu vào lớn hơn thuế GTGT đầu ra thì số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ sẽ được chuyển sang khấu trừ vào các kỳ tiếp theo.
Đối với các doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ sử dụng hóa đơn GTGT và bán hàng hóa, dịch vụ thuộc diện chịu thuế nhưng trên hóa đơn không ghi khoản thuế GTGT thì thuế GTGT đầu ra sẽ bằng giá thanh toán trên hóa đơn nhân với thuế suất thuế GTGT hiện hành.
Một số dạng bài tập tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ
Bài tập 1 : Công ty A xuất bán một máy tính để bàn với tổng giá thanh toán là 22 triệu đồng, trong đó đã bao gồm thuế VAT với thuế suất 10%. Hãy tính giá bán chưa bao gồm thuế GTGT của máy tính trên.
Hướng dẫn giải :
Giá chưa tính thuế GTGT = Giá thanh toán / (1 + Thuế suất thuế GTGT (%)).
➞ Giá chưa thuế GTGT = 22 / (1 + 0.1) = 22 / 1.1 = 20 triệu đồng.
Bài tập 2 : Công ty A xuất bán 20 chiếc laptop cho công ty B với giá bán 10 triệu đồng (chưa bao gồm thuế GTGT 10%). Công ty B được hưởng chiết khấu thương mại 5% trên tổng giá bán do mua hàng vào dịp khai trương của Công ty A. Yêu cầu hãy tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ và giá tính thuế của toàn bộ đơn hàng.
Hướng dẫn giải :
(1) Tổng giá bán laptop chưa tính thuế GTGT = 20 x 10 = 200 triệu đồng.
(2) Chiết khấu thương mại của toàn bộ đơn hàng = 200 x 5% = 10 triệu đồng.
(3) Giá tính thuế GTGT của toàn bộ đơn hàng = Tổng giá chưa thuế GTGT – Chiết khấu thương mại = 200 – 10 = 190 triệu đồng.
(4) Thuế GTGT phải nộp = Giá tính thuế GTGT × Thuế suất GTGT = 190 x 10% = 19 triệu đồng.
Bài tập 3 : Công ty TNHH X kê khai và tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, trong kỳ phát sinh các sự kiện sau :
- Xuất bán 200 sản phẩm, giá chưa thuế là 150.000 đồng cho mỗi sản phẩm, thuế VAT 10%.
- Nhập 120 sản phẩm với tổng giá thanh toán là 13.200.000 đồng (đã bao gồm VAT và đủ điều kiện khấu trừ.
Yêu cầu : Hãy tính số tiền thuế GTGT mà công ty X phải nộp trong kỳ.
Hướng dẫn giải :
(1) Tính số tiền thuế GTGT đầu ra theo công thức Thuế GTGT đầu ra = (Số lượng bán ra x Giá chưa thuế) x Thuế suất.
➞ Thuế GTGT đầu ra = (200 x 150.000) x 10% = 3.000.000 đồng.
(2) Tính tiền thuế GTGT đầu vào được khấu trừ :
Vì đề bài nêu giá thanh toán là giá đã tính thuế nên ta cần xác định giá chưa bao gồm thuế như sau :
- Giá chưa thuế = 13.200.000 / (1 + 10%) =12.000.000 đồng.
- Thuế GTGT đầu vào = 13.000.000 – 12.000.000 = 1.200.000 đồng.
(3) Số thuế GTGT phải nộp trong kỳ của công ty X = 3.000.000 – 1.200.000 = 1.800.000 đồng.
Bài tập 4 : Trong quý III năm 2025, công ty X có các số liệu như sau :
- Số thuế GTGT đầu ra : 5 triệu đồng.
- Số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ : 3 triệu đồng.
- Số thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ hết trong quý II : 2 triệu đồng.
- Yêu cầu : Hãy tính thuế GTGT phải nộp theo phương pháp khấu trừ.
Hướng dẫn giải : Số thuế GTGT phải nộp tạm tính của công ty X trong quý III = 5 – 3 = 2 triệu đồng. Tuy nhiên, công ty X còn có 2 triệu đồng tiền thuế GTGT đầu vào chưa được khấu trừ từ quý II nên được chuyển sang khấu trừ toàn bộ vào quý III . Do đó, công ty X không phải nộp thuế GTGT vào ngân sách nhà nước trong quý III.
Các nguyên tắc và điều kiện để khấu trừ thuế GTGT đầu vào
Nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào
Căn cứ theo khoản 1, Điều 14 của Luật Thuế GTGT năm 2024, việc khấu trừ thuế GTGT đầu vào đối với các doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ sẽ được thực hiện theo các nguyên tắc sau:
(1) Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho hoạt động sản xuất và kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT ➞ Được khấu trừ toàn bộ, kể cả khi bị tổn thất, hao hụt tự nhiên mà không được bồi thường.
(2) Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ dùng cho hoạt động sản xuất và kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế và không chịu thuế GTGT ➞ Chỉ khấu trừ thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT.
Lưu ý, doanh nghiệp cần hạch toán riêng các khoản thuế GTGT đầu vào được khấu trừ và không được khấu trừ. Trong trường hợp không hạch toán riêng được thì số thuế GTGT đầu vào được khấu trừ sẽ được tính theo tỷ lệ % giữa doanh thu của hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT trên tổng doanh thu hàng hóa, dịch vụ bán ra.

(3) Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ bán cho các cá nhân, tổ chức sử dụng vốn viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại ➞ Được khấu trừ toàn bộ.
(4) Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho mục đích tìm kiếm thăm dò và phát triển mỏ dầu khí ➞ Được khấu trừ toàn bộ.
(5) Thuế GTGT đầu vào phát sinh trong tháng, quý nào sẽ được kê khai và khấu trừ ngay trong tháng, quý đó. Trường hợp số thuế GTGT chưa khấu trừ hết trong tháng, quý đó thì phần còn lại sẽ được chuyển sang khấu trừ ở tháng, quý tiếp theo.
Trong trường hợp cơ sở kinh doanh phát hiện sai sót khi kê khai, khấu trừ thuế GTGT đầu vào thì được điều chỉnh tờ khai thuế trước khi cơ quan thuế, cơ quan có thẩm quyền quyết định kiểm tra, thanh tra thuế như sau :
- Nếu khai sai thuế GTGT đầu vào của tháng, quý làm tăng hoặc giảm số thuế (được hoàn) thì người nộp thuế phải khai bổ sung cho tháng, quý đó đồng thời nộp đủ số tiền thuế tăng thêm hoặc hoàn trả số tiền thuế đã được hoàn tương ứng cùng khoản chậm nộp (nếu có) vào ngân sách nhà nước.
- Nếu người nộp thuế phát hiện sai sót dẫn đến giảm số thuế phải nộp hoặc thay đổi số thuế GTGT còn được khấu trừ sang tháng, quý sau thì phải điều chỉnh vào tháng, quý phát hiện sai sót đó.
(6) Đối với thuế GTGT đầu vào không được khấu trừ, doanh nghiệp tính vào chi phí được trừ để tính thuế TNDN hoặc tính vào nguyên giá của tài sản cố định, trừ thuế GTGT của hàng hóa, dịch vụ mua vào không có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt theo quy định của Chính phủ.
(7) Các loại hàng hóa, dịch vụ sau đây sẽ do Chính phủ quy định chi tiết về việc khấu trừ thuế GTGT đầu vào :
- Hàng hóa, dịch vụ hình thành TSCĐ phục vụ trực tiếp cho người lao động.
- Góp vốn bằng tài sản.
- Hàng hóa, dịch vụ mua vào dưới hình thức ủy quyền cho cá nhân, tổ chức khác và hóa đơn dưới tên bên được ủy quyền.
- TSCĐ là ô tô chở người từ 9 chỗ ngồi trở xuống.
- Doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh theo hình thức khép kín và hạch toán tập trung.
Điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào
Theo khoản 2 Điều 14 của Luật thuế GTGT năm 2024, các doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ sẽ được khấu trừ thuế GTGT đầu vào nếu đáp ứng các điều kiện sau đây :
- Có đầy đủ hóa đơn GTGT mua hàng hóa, dịch vụ hoặc chứng từ nộp thuế GTGT ở khâu nhập khẩu hoặc chứng từ nộp thuế GTGT thay cho phía nước ngoài theo quy định tại khoản 3, 4 Điều 4 của Luật này.
- Có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt đối với các loại hàng hóa, dịch vụ mua vào, trừ một số trường hợp đặc thù theo quy định Chính phủ (trước 01/07/2025, hóa đơn 20 triệu đồng mới được khấu trừ thuế GTGT đầu vào).
- Đối với hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, ngoài các điều kiện bên trên còn phải có hợp đồng mua bán, gia công hàng hóa, cung cấp dịch vụ được ký kết với bên nước ngoài; hóa đơn bán hàng hóa và cung cấp dịch vụ; tờ khai hải quan đối với hàng xuất khẩu; chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt; phiếu đóng gói, vận đơn và chứng từ bảo hiểm hàng hóa (nếu có).
Nếu doanh nghiệp không đảm bảo các nguyên tắc và điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào hoặc sử dụng các hóa đơn, chứng từ được luật từ hành vi bị nghiêm cấm thì không được khấu trừ thuế giá trị gia tăng.
Bài viết đã cung cấp các thông tin về đối tượng áp dụng, cách tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ cũng như các nguyên tắc, điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào. Nếu bạn cần thêm bất kỳ thông tin về thuế giá trị gia tăng, vui lòng liên hệ với Kế Toán Phía Nam qua Hotline 0907 958 871 để được giải đáp nhanh chóng và hỗ trợ kịp thời.
Tôi là Nguyễn Văn Thanh – CEO tại Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn và Kê khai thuế Phía Nam. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực kế toán – thuế, kiểm toán và tư vấn pháp lý cho doanh nghiệp, tôi muốn chia sẻ những kiến thức và kinh nghiệm tích lũy được của mình nhằm mang lại giá trị cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.